مفاهیم و مبانی تحلیل اقتصادی حقوق تجارت

فهرست مطالب

1 فصل اول.. 2

مفاهیم و مبانی تحلیل اقتصادی حقوق تجارت… 2

1-1 مقدمه. 3

مبحث اول: مفاهیم و مبانی تحلیل اقتصادی… 4

1-2 گفتار اول: مبانی اقتصادی… 8

1-2-1 بند اول: اقتصادی بودن انسان.. 8

1-2-1-1 کمیابی منابع.. 9

1-2-1-2 منفعت طلبی.. 10

1-2-1-3 عقلانیت… 12

1-2-1-4 رجحان ها و محدودیتها 12

1-2-1-5 ساده سازی… 14

1-2-2 بند دوم: اصول بنیادین اقتصاد. 15

1-2-2-1 قانون تقاضا 15

1-2-2-2 بیشینه سازی مطلوبیت و سود. 16

1-2-2-3 بازار به مثابه تضمین کننده تخصیص بهینه منابع.. 19

1-2-3 بند سوم: مدل های حداکثر سازی مطلوبیت و سو. 19

1-2-3-1 حداکثرسازی مطلوبیت خانوار 20

1-2-3-2 بیشینه سازی سود بنگاه تجاری… 22

1-3 گفتار دوم: مفهوم و ضابطه کارایی.. 25

1-3-1 بند اول: کار آیی پارتو. 27

1-3-1-1 مفهوم شناسی.. 28

1-3-1-2 نقد ضابطه پارتو. 30

1-3-2 بند دوم: ضابطه کالدور هیکس….. 37

1-3-2-1 مفهوم شناسی.. 37

1-3-2-2 مقایسه با ضابطه پارتو. 39

1-4 گفتار سوم: مفاهیم تحلیل اقتصادی حقوق.. 39

1-4-1 بند اول: هزینه مبادله. 40

1-4-2 بند دوم: حقوق مالکانه. 41

1-4-2-1 قضیه کوز 42

1-4-2-2 ماهیت دو طرفه خسارات… 44

1-4-2-3 فقدان هزینه مبادله. 45

مراجع…. 52

مقدمه

کارکردگرایان بیش از آنکه در پی دریافت زوایای نهان اراده شارع باشد، به نتایج و فواید تفسیر قضایی می اندیشند. سودمندی را از زوایای مختلف می توان در نظر گرفت؛ گاه نتایج اخلاقی تفسیر، گاه آثار اجتماعی و فرهنگی و گاه ثمرات اقتصادی. با این همه روشن است که در حقوق تجارت، اهداف اقتصادی در اولویت است. بنابر این در بخش دوم تحقیق حاضر به جای طرح مباحث کلی در خصوص رویکرد اثر گذاری کارکردگرا بر تفسير قوانین تجاری، مصلحت انگاری اقتصادی را در مرکز بررسی قرار می دهیم. در این باره ابتدا به بیان مفاهیم اولیه تحلیل اقتصادی حقوق پرداخته و در پی تفسیرهایی از حقوق تجارت بر مدار آن مطرح خواهیم کرد تا تمایز این روش با روش های پیش گفته مشخص شود. در سال های اخیر که دغدغه تفسیر مبتنی بر مصلحت های اقتصادی به نظام حقوقی و قضایی ایران رسیده است، شاهد تفسیرهایی لجام گسیخته، سطحی و بی مبنا هستیم که با عنوان تفسیر مصلحت گرا طرح می شود. این شیوه های تفسیری بر اساس نگرش های روشن و بنیان دار اقتصادی نیست بلکه صرفا بازتابی از نگرش های شخصی مفسر یا مجری قانون نسبت به اقتصاد است. اما تحلیل اقتصادی حقوق، رویکردی عمیق و با چهارچوب مفهومی و مبانی روشنی است. پس مطلوب ترین شیوه ای که برای تبیین نقش اقتصاد در تفسیر حقوق تجارت به نظر رسید، شرحی بر مبانی و چهارچوب مفهومی تحلیل اقتصادی حقوق و سپس نحوه اجرای آن در تفسير قوانین تجاری است.